İNSANLARIMIZ VE EKONOMİMİZİN GELİŞİMİ İÇİN “KENTSEL DÖNÜŞÜM”
Kentsel Dönüşüm Nedir ve Amacı Nedir?
Kentsel dönüşüm Romalılardan başlayarak günümüze kadar birçok ülkenin sürekli gelişimini sağlayan önemli bir süreç ve olgudur. Romalılar medeniyeti şehirler ve insanlar üzerine kurarak çok büyük atılımlar yapmışlardır. Günümüzde Amerika, Avrupa ve özellikle deprem riski altındaki Japonya da kentsel dönüşüm kapsamlı olarak ele alınmakta ve konutlar, binalar ve şehirler boyutunda önemli gelişmeler kaydedilmektedir. Kentsel dönüşümde temel amaç deprem ve afet riskini ortadan kaldıracak şekilde ve enerji verimliliği yüksek şekilde tasarlanmış, sürdürülebilir konutlar, binalar ve şehirler yaratmaktır.
Kanun, afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli yapıların tespit edilmesi ve böylece söz konusu alanlar ve riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, inşaat ve mimari standartlara uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini oluşturmak için, iyileştirme, tasfiye ve yenilemelerde bulunulması amacıyla 6306 sayılı “Afet Riski altındaki Alanların Dönüştürülmesi” kanunu 2012 yılında çıkarılmıştır. Kentsel dönüşüm ülke çıkarları ve menfaatleri çerçevesinde düşünülmesi gereken partiler üstü bir projedir ve herkesin sahiplenmesini gerektirir. Ülke sinerjisinin sağlanması açısından da çok önemli boyutlar taşımaktadır.
Bu kanun çerçevesinde, Kentsel Dönüşümde temel amaçlardan biri de herhangi bir afet neticesinde bir daha can kaybı yaşanmamasının sağlanması ve kentlerin sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerine dönüştürülmesidir.
2012 yılından 2016 yılının Haziran ayına kadar toplamriskli binaların % 7 si dönüştürülmüştür. Riskli binaların dönüştürülmesi kadar riskli alanların dönüştürülmesi de önemlidir. Ağırlıklı parsel bazında dönüşümden ada bazlıkentsel dönüşüm çalışmalarına geçiş yapılması gerekmektedir.
Kentsel Dönüşüm Sürecinde Durum Nedir?
Türkiye de yaklaşık 19 milyon konut bulunmaktadır. Bu konutlardan 1999 depreminden sonra yapılan 5 milyonunun iyi durumda olduğu değerlendirilmekte olup, bu değerlendirmeye göre 14 milyon konutun afet riski yönünden incelenmesi gerekmektedir.
Deprem tasarımı ve malzeme dayanımı yetersiz olan yapılar ile mühendislik hizmeti almadan kaçak olarak inşa edilen yapılar gözetildiğinde, ülkemizdeki toplam yapı stoğununyaklaşık % 40 nın (7 milyon konut) yenilenmesinin veya güçlendirilmesinin gerektiği ortaya çıkmaktadır. Kentsel dönüşümün ekonomik boyutu da çok büyüktür. 500 milyar dolarlık bir ekonomik fırsat bulunmaktadır. Ama en önemlisi bu 7 milyon riskli konutta yaşayan yaklaşık 30.000.000 vatandaşımızın risk altında olduğudur. İnsanlarımızın sağlıklı koşullarda deprem ve afet riski olmadan yaşamlarını sürdürmelerini sağlamak, gelecek nesillere bırakacak çok değerli bir proje olacaktır. Bu nedenle de kentsel dönüşümü halka çok iyi anlatmak ve desteğini almak zorundayız.
Kentsel dönüşümü bir rant projesi olarak görmemek gerekir. Bazı bölgelerde yapılan hatalı projelere bakılarak kentsel dönüşümü kötülemek ve eleştirmek çok doğru bir yaklaşım değildir. Önemli olan hatalı projeleri ve şehirlerde yaşanan durumları görerek özellikle Anadolu’ da başarılı sonuçlar almak için çabalamak gerekmektedir. En önemlisi kentsel dönüşüme inanmak ve geliştirmek için çabalamak ülkemize çok önemli insani ve ekonomik kazanımlar getirecektir.
Kentsel Dönüşüm Neden Çok Boyutlu Bir Projedir?
Kentsel dönüşümün insanımız ve ekonomimiz için çok önemli katkılarının olmasının yanında bir çok boyutu ve uzmanlığı da beraberinde geliştirmektedir. Kentsel dönüşümün ilgili boyutlar şunlardır:
• Deprem ve afet boyutu
• Bakanlık boyutu
• Belediyecilik boyutu
• Halkla iletişim, uzlaşma ve müzakere boyutu
• Çevresel sürdürülebilirlik boyutu
• Finansman boyutu
• Bankacılık boyutu
• Enerji verimliliği boyutu
• Hukuki boyutu
• Değerleme boyutu
• Mimari boyutu
• Mühendislik boyutu
• Danışmanlık boyutu
• Uzmanlık boyutu
Kentsel Dönüşümün Fırsatları Nelerdir?
Kentsel dönüşümün ülkemize sağlayacağı çok önemli fırsatlar vardır. Bu fırsatlar arasında en önemlilerişunlardır:
• İnşaat ve Gayrimenkul Sektöründe Büyüme ve Sürdürebilirlik
• Ekonomik Büyümenin Sağlanması
• Yapı Stoğunun Yenilenmesi
• Binalarda Enerji Verimliliğin Artması ve Enerji Kayıplarının Azalması
• Çevreye Duyarlı Bir Şehir Dokusunun Ortaya Çıkması
• Çarpık Kentleşmeden Kurtulunması ve Şehirlerin Modernleşmesi
• Alt Yapının Güçlendirilmesi
• Deprem Olasılığında Daha Az Can Kaybının Olması
• Gelecek Nesillere Yaşanabilir Binalar ve Şehirlerin Kalması
• Kişi Başına Düşen Gayri Safi Milli Hasılanın Artması
Kentsel dönüşüm süreci doğru ilgili kurumlar tarafından doğru yönetilebilirse ve halka iyi şekilde anlatılabilirse, gelecek 20 yıl içerisindeülkemizin insani ve ekonomik gelişiminin en önemli lokomotifi olacaktır.
Haldun ERSEN
http://www.managementplus-tr.com/
ManagementPlus
Genel Müdür