Son
dönemde yaşanan konut ve ticari ünitelerin satış fiyatlarındaki artışlarla
ilgili olarak
Gayrimenkul
Pazarlama ve Satış Profesyonelleri Derneği (GAPAS) Başkanı İsmail ÖZCAN, konut
fiyatlarının erişilebilir düzeye düşürülmesine yönelik önerisini açıkladı.
İnşaat
maliyetlerinin artması, dövizin ve enflasyonun yükselmesine bağlı artan konut
ve ticari ünitelerin satış fiyatları, mevcut gelir düzeyiyle erişilebilir
olmaktan çıktı. Arz açığı artarken yatırımcı ve yabancıların taleplerinin
artması da fiyatların artmasına neden oluyor. Barınma krizinin giderek
derinleşmesiyle ilgili ÖZCAN, vatandaşların yeni konut satın alabilmesi için
yeni bir mülkiyet sistemine geçilmesi gerektiğini söyledi.
İngiltere’de Uygulanan ‘Kullanım Hakkı
Satışı’ Yöntemi Türkiye’de de kullanılabilir.
Son dönem ekonomide
yaşanan gelişmelerle hızlı yükselen konut satış fiyatlarını ve kiraları
frenlemek için mülkiyet sistemi değişimine dayalı bir formül öneren GAPAS
Başkanı İsmail ÖZCAN, İngiltere’de uygulanmakta olan ‘uzun süreli sahiplik -
arsa kirası’ modelini önerdi. Sistemin Türkiye’de turizm, madencilik ve tarım
gibi alanlarda kullanıldığını ifade eden ÖZCAN, perakende konut piyasasına da
bu modeli adapte etmek gerektiğini söyledi.
Önerdikleri Yeni
Mülkiyet Sistemi’nin arsa maliyetini, konutun veya ticari ünitenin ilk yatırım
maliyetinden çıkardığını söyleyen ÖZCAN, “Yeni mülkiyet sistemiyle; arsanın
mülkiyeti ilk sahibinde kalıyor, daire veya dükkan alan, satış fiyatı olarak
arsanın bedelini değil, müteahhidin inşaat maliyetini ödüyor, arsa sahibine de
uzun süreli olarak kira ödüyor.” dedi. Bu sistemin, mevcut kanunlarda kısmen
‘intifa’ hakkı olarak tanımlanan hakkın satışına dayandığını ifade eden ÖZCAN,
bugün 1.000.000 TL’ye satılan bir dairenin, uygulanacak Yeni Mülkiyet Sistemi’yle
500.000 – 600.000 TL’ye satılabileceğini, arsa bedelinin ilk satın almada
ödenmeyip, bunun yerine, arsa için aylık bir kira bedelinin arsa sahibine
ödenebileceğini söyledi. Yeni Mülkiyet Sistemi’nde her kesimin kazançlı
çıkacağını ifade eden ÖZCAN, “Vatandaş fiyatı erişilebilir bir konuta sahip
oluyorken, müteahhit inşaat yapıp satıyor yani ticaretini/işini yapıyor, arsa
sahibi arsayı elden çıkarmadan uzun vadeli getiriye kavuşuyor.” dedi.
Hem yeni konutların
hem de 2. el konutların ve ticari ünitelerin satışında Yeni Mülkiyet
Sistemi’nin kullanılabileceğini söyleyen ÖZCAN, sistemin kentsel dönüşümü de
hızlandırabileceğini, burada ihtiyaç duyulan kaynak arayışına da çare
olabileceğini söyledi. Arsa karşılığı eski binaların yıkılıp yeni binanın
yapımını kurumsal gayrimenkul yatırımcılarının üstlenebileceğini ifade eden
GAPAS Başkanı ÖZCAN, “Yeni binanın teslimi
sonrası arsanın
eski sahipleri yeni evlerine kavuşurlar, gayrimenkul yatırımcısına sadece arsa
kirası öderler.” dedi.
Konut fiyatlarındaki artış, vatandaşın
ödeyebileceğinin çok üstünde.
GAPAS Başkanı
İsmail ÖZCAN, T.C. Merkez Bankası’nın, Mart 2022’de, konut fiyatlarının
ortalama yüzde 110 artış gösterdiğini açıkladığını hatırlatarak, bugün ortalama
100 m2, 2+1 yeni bir dairenin fiyatının, Türkiye ortalamasının 1.000.000 TL, İstanbul
ortalamasının 1.500.000 TL olduğunu ifade etti. Gayrimenkul Yatırımcıları
Derneği (GYODER) Gösterge Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2022-1. Çeyrek Raporu’na
göre konut satın alma gücünün bir önceki çeyreğe göre yüzde 27,4 gerilediğini
hatırlatan ÖZCAN, konut ihtiyacı olan esas kitlenin, bu bedelleri ödeyemediğini
ve konut maliyetlerini özellikle yükselen arsa değerlerinin de artırdığına
dikkat çekti. ÖZCAN, müteahhitlerin yükselen fiyatlar nedeniyle, nasıl
satacağım diye düşünerek yeni proje yapmadığını, vatandaşın da nasıl alacağım
diye konut piyasasından uzak durma eğiliminde olduğunu, bu kısır döngüyü kırmak
gerektiğini söyledi.
“Sürdürülebilir
bir konut üretim politikası” olmalı
Türkiye’nin “Sürdürülebilir
bir konut üretim politikası” olması gerektiğini savunan GAPAS Başkanı İsmail
ÖZCAN, İstanbul’da orta ve orta üst gelir grubuna hitap edecek konut arzının
neredeyse tükendiğini, erişilebilir seviyedeki yeni ve 2. el konut satış
fiyatlarının bu nedenle yükseldiğini söyledi. Şehirlerin nüfus
projeksiyonlarının çok dikkatli yapılması gerektiğini ve bu projeksiyonlara
göre şehirlerin gelecekte ihtiyaç duyacağı minimum sayıda konutun üretimini
planlamanın önemini vurgulayan ÖZCAN, TOKİ ve Emlak Konut’un açığı kapatmakta
bir dereceye kadar destek olabileceğine dikkat çekti. Gelecekte konut ihtiyacı olacak şehirlerde özel
sektörün insiyatif alması, kooperatifleşme uygulamalarının artması, çelik
karkas gibi inşaat sürecini kısaltan yapım sistemlerinin tercih edilmesi,
yazlık yerlerde veya memleketteki ikinci konutların daha verimli kullanılması konularında
teşvikler gerektiğini söyledi.
Gayrimenkul Pazarlama ve Satış
Profesyonelleri Derneği (GAPAS) hakkında:
GAPAS, gayrimenkul pazarlama ve satış
süreçlerini iyileştirmeyi, bu alanda çalışan kişilerin kişisel gelişimlerine
katkıda bulunmayı, gayrimenkul sektörüne bilimsel, deneyimsel bilgi aktarımında
bulunmayı, gayrimenkuller için satıcı, alıcı ve/veya kiracı durumunda olan
bütün kişiler için pazarlama, satış/satın alma, kiraya verme/kiralama alanında
bir danışma ve referans kuruluşu olmayı hedefleyen bir topluluktur.
YORUMLAR