Anlaşmalı boşanma davası, eşlerin boşanma ve boşanmaya bağlı olarak ortaya çıkacak sonuçlar hakkında önceden anlaşmaya vararak hakim karşına çıkmasıdır. Anlaşmalı boşanma davası temelini Türk Medeni Kanunu madde 166’dan almaktadır. Türk Medeni Kanunu uyarınca, evlilik birliği ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenemeyecek derecede temelinden sarsılmış ise her bir eşin boşanma davası açma hakkı bulunmaktadır.
Türk Medeni Kanunu madde 166’da anlaşmalı boşanma davasının hangi şartlarda açılabileceği hüküm altına alınmıştır. Evlilik birliğinin temelinden sarsılmış olduğu iddiası ile anlaşmalı boşanma davası açılabilmesi için öncelikle evliliğin en az bir yıl sürmüş olması gerekmektedir. Anlaşmalı boşanma davasında taraflar dava öncesi boşanmanın mali sonuçları ve çocukların durumu ile ilgili olarak önceden anlaşmakta ve yapmış oldukları anlaşma şartlarını hazırlamış oldukları protokol ile mahkemeye sunmaktadırlar. Taraflarca varılan anlaşma şartları hakimin onaylaması ile sonuç doğurmakta olup hakim uygun görmesi halinde söz konusu anlaşma şartlarında değişiklik yapma hakkına sahiptir.
Anlaşmalı boşanmada boşanmanın yan sonuçları olan mali konular ve durumuna ilişkin hususlar mutlaka düzenlenmelidir. Bunlar dışında eşler özgür iradeleri ile anlaşmaya eklemek istedikleri başkaca hususlara da yer verebilirler. Örneğin anlaşmalı boşanma protokolünde boşanma sonrası kadının eşinin soyadını taşıyabileceği, aile konutunu kimin kullanacağı, ne kadar süre ile kullanabileceği gibi hususlar da düzenlenebilir.
Eşler mal rejiminin tasfiyesi konusunu da anlaşmada düzenleyebilirler. Ancak eşler mal rejiminin tasfiyesi konusunda anlaşmaya varmamış iseler bu hususu anlaşmalı boşanmadan sonraya da bırakabilirler. Aile konutunda kalmaya ve ev eşyasını kullanmaya eşlerden hangisinin devam edeceği konusunda eşler anlaşmış iseler, bu anlaşmaya göre karar verilir. Aile konutunda eşler kira ile oturuyorlarsa yargıç, gerektiğinde kiracı sıfatı taşımayan eşin konutta kalmasına da karar verebilir.
Anlaşmalı boşanmanın mali konulara ilişkin kısmı eşlerin birbirlerinden talep edecekleri maddi ve manevi tazminat ile yoksulluk nafakası konularıdır. Taraflar birbirlerine ne kadar tazminat ve nafaka ödeneceğini konuları gibi ödemenin nasıl ve ne zaman yapılacağı konularını da anlaşmada düzenlemelidirler. Mali sonuçlara ilişkin hususlar anlaşmada düzenlenmemiş ve bu anlaşma neticesi ile verilen mahkeme kararı kesinleşmiş ise bu halde Yargıtay genel hükümlere göre maddi ve manevi tazminat ile yoksulluk nafakasının daha sonradan açılacak bir dava ile istenebileceği görüşündedir. Anlaşmalı boşanma davasında müşterek çocukların velayetini alan tarafça iştirak nafakası istenilmemiş ise çocuklar 18 yaşına gelene kadar her zaman ayrı bir dava ile iştirak nafakası da istenebilecektir
AV.Ezgi Esnik
YORUMLAR