Sosyal medya devi
Facebook’un ismini Meta olarak değiştirmesiyle birlikte; metaverse dünyasında
arsa yatırımları çok büyük bir ivme kazandı. İlk arsa satışlarının başladığı
dönemde düşük seyreden fiyatlar, kısa süre içine dünya ile yarışır hale geldi.
Denge Değerleme Yönetim Kurulu Başkanı Baki Budakoğlu, “Metaverse’te şu an için
regüle bir piyasanın yanı sıra bilinçli bir alıcı ve bilinçli bir satıcı
kitlesi bulunmadığından; Pazar Değerinden bahsetmek oldukça zor. Özel uzay
turizm çağı başlamışken, Dünya’daki dört duvar arası yaşamı Metaverse’e taşıma
beklentisiyle arsa almak ne kadar doğru, zamanla göreceğiz” dedi.
Gayrimenkul
sektörünün duayenlerinden Denge Değerleme Yönetim Kurulu Başkanı Baki Budakoğlu,
“Öyle gözüküyor ki; metaverse sanal evreninin bu erken aşamasında, değer algısı
yerine, sadece satıcı tarafından belirlenen fiyatlardan bahsetmek şu an için
gerçekçi olacaktır. Bu noktada yatırım kararının bir değer esası ile
ilişkisinin kurulması söz konusu olacaksa bu biraz zorlama ile de olsa ancak
Yatırım Değeri ile ifade edilebilir. “dedi.
ŞU AN İÇİN METAVERSE
ARSALARIN PAZAR DEĞERİNDEN BAHSETMEK OLDUKÇA ZOR
“Metaverse’te
şu an için regüle bir piyasanın yanı sıra bilinçli bir alıcı ve bilinçli bir
satıcı kitlesi bulunmadığından Pazar Değerinden bahsetmek oldukça
zor” diyen Budakoğluşöyle devam etti: “ Her şeyden önce arsa olarak satın alınacak unsurun nasıl kullanılacağı,
ne tür yararlar sağlayacağı vb. konular henüz açıklığa kavuşmuş değil. Örneğin
bir arsa yatırımı yapmakla ne gibi bir yarar sağlanılabilir? Üzerine
konut inşa edilip satılabileceğini veya güzel bir iç dekorasyonla elinizde
tutabileceğinizi düşünebilirsiniz. O takdirde yapılan yatırım ikinci bir ev
açmak ve giderlerine katlanmak mı olacak? Özel uzay turizm çağı başlamışken,
Dünya’daki dört duvar arası yaşamı Metaverse’e taşımak beklendiği kadar ilgi
görecek mi? Benzer şekilde belirli merkezlere yakın konumlanan ya da ana cadde
üzerinde bulunan taşınmazlara yapılan yatırımlarda, nüfus yoğunluğu ve ulaşım
kolaylığını düşünerek bir sinerji yaratılması mı umulacak bu Dünya’daki gibi?
Cevaplanması gereken çok soru var”.
SANAL ARSANIN
DEĞERLENMESİNDE YERALDIĞI EVRENİN YETENEKLERİ BELİRLEYİCİ OLACAK
Değerleme
denildiğinde akla ilk olarak gayrimenkulün geldiğini oysa Denge Değerleme
olarak gayrimenkulün yanında şirket, makine, tesis, taşıt, sigorta, hukuki
süreçler gibi pek çok alanda değerleme hizmeti verdiklerini belirten Baki
Budakoğlu,” Yatırım Değeri Esasında değer tespiti hangi kişi,
kurum ya da kuruluş için yapılıyorsa o kişi, kurum ya da kuruluşun içerisinde
bulunduğu durum, risk algısı ve beklentileri esas alınarak yapılmakta. Böylece
aynı taşınmazın alıcı konumundaki farklı gerçek kişi, kurum ya da kuruluşlar
açısından ifade edeceği yatırım değeri beklenti ve risk algılarındaki
farklılıklara göre değişiklik arz edebilecektir. Öyle anlaşılıyor ki sanal
arsanın bulunduğu bir sanal evrenin tasarlandığı ortamın sahip olduğu
özellikler ve yetenekleri, arsanın değerinin oluşması, korunması ve ileriki
dönemlerde olumlu ya da olumsuz yönde değişim göstermesinde belirleyici
etmenlerden olacak.” dedi.
Denge Değerleme Yönetim Kurulu Başkanı Baki
Budakoğlu, Metaverse’te yer alan
arsaların değerini etkileyeceğini öngördüğü parametreleri şöyle ifade
etti:
- Blokzincire dahil olan bir sanal evrende yer alıyor olması,
- Bulunduğu blokzincirin alt yapısının ilerleyen dönemde Metaverse’te yer alan diğer blokzincirler ile iletişimde bulunabilmesine imkan sağlayacak bir sanal evrende yer alması,
- Bulunduğu sanal evrenin etkin bir yönetim organizasyonuna sahip olması, kararların hızlı alınarak hayata geçirilebilmesi, yeniliklere adapte olunabilmesi,
- Sanal evrende faaliyet gösteren kişi, kurum ya da kuruluşlar arasında yatayda mal ve hizmet tanıtım, alım-satımına imkan sağlanması,
- Sanal evren ikliminin ilgiyi sürekli üzerine çekecek etkinliklerden beslenmesi,
- Bulunulan sanal ortamın siber güvenlik tehlikelerine karşı yeterli güvenlik altyapısına sahip olması olarak belirtilebilir.
YORUMLAR